دیروز همراه دانشجویان کلاس « عرفان و تصوف » و تعدادی . دیگر ازدانشجویان رشته ی ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور به روستای خانقاه در بیست کیلومتری جاده ی بوکان - مهاباد رفتیم . روستای خانقاه به تمام معنی روستایی سبز و شاداب و سرشار از زیبایی و معنویت است . خانقاه قدیمی و بارگاه شکوهمند و زیبا ی شمس الدین برهان، از بزرگان طریقت نقشبندیه ، و گورستان پر از چهرهای نامدار از مشایخ و خوانین و ادبا و هنرمندان، این روستای کوچک را شکوهی بی نظیر بخشید ه است .
خانقاه برهان بر خلاف بسیاری از خانقاه های دیگر شکوه خود را همچنان حفظ کرده است و هر روز علاقه مندان و مشتاقان زیادی برای زیارت به آن جا می روند و من در میان مراجعه کنندگان آن روز چندین نفر را دیدم که ترکی صحبت می کردند و بر مذهب تشیع بودند و در آن جا به دانشجویان گفتم که یکی از موارد مثبت تفکر عرفانی رنگ باختن اختلافات مذهبی در آن است .
خانقاه برهان معماری ویژه و منحصر به فردی دارد ، مکان پرورش و تحصیل و مورد احترام و اعتنای بسیاری از چهره های بزرگ کورد همچون هیمن و هه ژار و... بوده است به همین خاطر مراجعه ی به آن مکان یاد آن بزرگان را نیز در دل زنده می کند .
از شمس برهان سخن گفتن اولاً مجال و مقالی فراخ تر می طلبد و در ثانی کسی را می خواهد که با این شخص بزرگ و افکار و آثارش کاملاً آشنا باشد و طبیعی است که من به عنوان یک زایر مبتدی چندان نمی توانم در این مورد داد سخن بدهم .
علاوه بر مراتب فضل و کمال و مقام منیع شیخ برهان در عرفان و تصوف ، به نظرم دو ویژگی این شخصیت، منحصر به فرد بوده است : نخست اینکه ایشان به دلایلی برای خود و از خانواده ی خویش جانشین تعیین نکرده اند و دوم بذل و بخشش و مهمان نوازی ایشان که به اعتراف بسیاری از مردم این خصوصیت اخیر هنوز هم در میان بازماندگان ایشان و در خانقاه برهان همچنان ساری و جاری است و در این روزگار گرانی و بحران اقتصادی بسیاری از مردم بر سر سفره ی خانقاه می نشینندو با اعزاز و اکرام مورد استقبال قرار می گیرند در حالی که در آن جا نه صندوقی برای دریافت کمک به خانقاه وجود دارد و نه کسی مجبور می شود که از لحاظ مالی خانقاه را کمک کند . ظاهراً تمام هزینه های خانقاه از موقوفات آن و مردم علاقه مند روستا و خیرین و علاقه مندان دیگر تامین می گردد .
بی مناسبت نمی دانم که پایان سخنم چند بیتی ازیکی از علاقه مندان و ارادتمندان شیخ برهان یعنی مرحوم استاد هه ژار موکریانی باشد .
« به بورهان شه مسی دین قوتبی زه مانه
له لای هه ر شه رع زانی بیگومانه
په یا بوو شه رع و دینداری ره واجی
به وی و هه ن فیرقه یی ئه و پاک ناجی
ده سی هه وری که رم هه وری به هاری
به سه ر مه زرای فه قیراندا ده باری
توفه یلی سفره « معن و حاته می ته ی»
سپووری ده رگه که ی سه د خوسره وی که ی
« هه ژار »